به نقل از «عصر ایران»

دربارۀ «خیزش افسران آزاد»

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۵۷۸۰

عصر ایران - «خیزش افسران آزاد» (Free Officers Movement) سازمانی نظامی-سیاسی بود که در سال 1938 در شهر منقیاد مصر با رهبری جمال عبدالناصر مصر بوجود آمد و در سال 1952 ملک فاروق پادشاه مصر را مجبور به کناره‌گیری کرد و یکسال بعد نیز نظام پادشاهی مصر را به جمهوری تغییر داد.

این حرکت را نهضت یا جنبش افسران آزاد هم ترجمه کرده‌اند و بسیاری نیز آن را با نام «سازمان افسران آزاد» (Free Officers Committee) می‌شناسند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به هر حال این سازمان در سال 1952 ملک فاروق را از قدرت برکنار کرد و ملک فؤاد دوم پسر ملک فاروق پادشاه مصر شد اما چون ملک فؤاد خردسال بود، "مجلس نیابت سلطنت" در کنار "مجلس فرماندهی انقلاب مصر" عهده‌دار امور کشور شد.

ملک فاروق

برکناری ملک فاروق اگرچه کودتا بود ولی از اقدام سازمان افسران آزاد به عنوان "انقلاب مصر" یاد می‌شود. شاید چون اقدام آن‌ها به برکناری یک پادشاه منتهی نشد بلکه نهایتا نظام پادشاهی را هم در مصر سرنگون کرد.

در سال 1950، کیمتۀ اجرایی سازمان افسران آزاد 5 عضو داشت و بعدها تعداد اعضایش به 9 و 13 نفر افزایش یافت. اما پس از برکناری ملک فاروق، شمار افسران آزاد به چند صد نفر رسید.

پس از کودتای افسران آزاد، ملک فاروق برای همیشه مصر را ترک کرد و کمیتۀ اجرایی سازمان افسران آزاد به عنوان "شورای انقلاب رهبری" زمام امور را به دست گرفت. رهبری این شورا با جمال عبدالناصر بود که بعدا از 1956 تا 1970 رئیس جمهوری مصر بود.

از 18 ژوئن 1953 تا 14 نوامبر 1954 ژنرال نجیب محمد رئیس‌جمهور مصر محسوب می‌شد و ناصر از پشت پرده او را کنترل می‌کرد اما چون این دو به اختلاف خوردند، ناصر او را هم برکنار کرد و قدرت را مستقیما در اختیار گرفت و از 23 ژوئن 1956 رسما رئیس جمهوری مصر شد.

ژنرال نجیب محمد

در واقع سازمان افسران آزاد با رهبری جمال عبدالناصر، در فاصلۀ نوامبر 1954 تا ژوئن 1956 شرایط سیاسی کشور را برای برگزاری رفراندوم مربوط به تصویب قانون اساسی جدید و ریاست جمهوری ناصر مهیا کرد و این گونه بود که ناصر همه‌کارۀ مصر شد.

البته جمال عبدالناصر برای تملک قدرت، علاوه بر ژنرال نجیب محمد، عده‌ای دیگر از رقبایش در سازمان افسران آزاد را کنار زد. افسران وابسته به ژنرال نجیب، که پس از ترور ناکام جمال عبدالناصر در 26 اکتبر 1954 دستگیر شدند، 140 نفر بودند.

در مجموع کودتا/انقلاب سازمان افسران آزاد، به تاسیس دموکراسی در مصر منتهی نشد ولی راه را بر پیشرفت اجتماعی مصر باز کرد. به رسمیت شناخته شدن حق رای زنان در مصر، یکی از تحولات ناشی از اقدام انقلابی این سازمان بود.

همچنین سازمان افسران آزاد با دو گروه به شدت مخالف بود: اخوان المسلمین و کمونیست‌ها. گروه اول مرتجعانی بودند که با اصلاحات اجتماعی افسران سکولار حامیِ ناصر مخالفت داشتند، کمونیست‌ها نیز غالبا در اکثر کشورهای خاورمیانه به عنوان عناصر نامطلوب شناخته می‌شدند.

جمال عبدالناصر

مردم مصر احترام زیادی برای نظامیان کشورشان قائل‌اند و این تا حدی یکی از علل موفقیت برنامۀ سیاسی سازمان افسران آزاد در این کشور بود.

در مجموع باید گفت کنار زدن یک پادشاه مستبد سنتی و سکولار بودن افسران عضو این سازمان و موافقت آن‌ها با پاره‌ای اصلاحات اجتماعی لیبرالیستی، به لحاظ تاریخی تحولی مثبت در مصر بود اما جمال عبدالناصر و یارانش اساسا در پی تاسیس یک نظام سیاسی دموکراتیک نبودند.

شاید هم با توجه به نفوذ قابل توجه اخوان المسلمین در مصر، حرکت به سمت تاسیس دموکراسی در مصر در آن دوران، اقدامی زودهنگام بود که نتیجه‌ای جز دزدیده شدن قدرت از سوی مرتجعین اخوان المسلمین در پی نمی‌داشت.

تاریخ سیاسی جهان نشان داده است که گروه‌هایی که اساسا با لیبرالیسم و دموکراسی مخالف‌اند، قدرت را با استفاده از انتخابات آزاد بدست آورند ولی حاضر نمی‌شوند که قدرت را با انتخابات آزاد به دیگران واگذار کنند.

در واقع دموکراسی با وجود انبوهی از شهروندان مخالف ارزش‌های لیبرال‌دموکراتیک، محقق نمی‌شود. به همین دلیل باید گفت که افسران سکولار سازمان افسران آزاد، در قیاس با سنت‌گرایان واپس‌گرای اخوان المسلمین، نیروی سیاسی مترقی‌تری بودند در غیاب دموکراسی، لااقل مصر را در مسیر "پیشرفت" و آزادی‌های اجتماعی بیشتر قرار دادند.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: مصر جمال عبدالناصر جمال عبدالناصر اخوان المسلمین ژنرال نجیب ملک فاروق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۵۷۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خیزش دانشجویی ضد صهیونیستی به سوئیس و ایرلند رسید

موج خیزش دانشجویی ضد صهیونیسم در دانشگاه‌های کشورهای غربی به کشورهای سوئیس و ایرلند رسید.

به گزارش ایسنا، دانشجویان دانشگاه‌های «ترینیتی کالج» در شهر دوبلین و «لوزان» در سوئیس به موج در حال فراگیری اعتراضات دانشجویان حامی فلسطین پیوسته و در حیاط این دانشگاه‌ها در اعتراض به جنایات رژیم صهیونیستی علیه غزه تحصن کردند.

به نوشته «خبرگزاری رویترز»، مقام‌های دانشگاه ترینیتی کالج دوبلین بعد از آنکه دانشجویان معترض با برپایی چادر در محوطه این دانشگاه تحصنی را در حمایت از فلسطین برگزار کردند دسترسی به محوطه دانشگاه را محدود کردند.

آنها همچنین محل نمایش یک انجیل تاریخی به نام «کتاب کیلز»، یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم ایرلند را نیز تعطیل کردند.

یک اتحادیه دانشجویان این دانشگاه اعلام کرد مقام‌های دانشگاه این اتحادیه را ۲۱۴۰۰۰ یورو به این بهانه که اعتراضات باعث خساراتی شده جریمه کرده‌اند.

معترضان همچنین خواستار آن شدند که کالج ترینیتی سرمایه‌گذاری‌های خود نزد شرکت های اسرائیلی و ارتباطاتش با این رژیم و دانشگاه‌هایش را قطع کند.

موج اعتراضات دانشجویی و مردمی در کشورهای مختلف جهان علیه جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه در حالی گسترش می‌ِیابد که این رژیم بنا به اعلام مقام‌های وزارت بهداشت دولت وابسته به حماس در غزه تا کنون بیش از ۳۴۶۰۰ فلسطینی را در طول هفت ماه حمله خود به این باریکه به شهادت رسانده است.

اعتراضات دانشجویان حامی فلسطین بعد از آنکه در دانشگاه‌های استرالیا و کانادا نیز گسترش یافت حالا در گام بعدی به کشور سوئیس رسیده است.

نزدیک به ۱۰۰ دانشجوی معترض در دانشگاه لوزان سوئیس با تحصن در محل ساختمان این دانشگاه درخواست کردند که همکاری‌های علمی دانشگاه با رژیم صهیونیستی پایان یابد.

یکی از این معترضان در مصاحبه با کانال تلویزیون سوئیس در روز شنبه گفت: « بیش از ۲۰۰ روز است که فلسطینی‌ها دارند جانشان را از دست می‌دهند اما کسی صدای ما را نمی‌شنود. حالا یک جنبش جهانی راه افتاده تا دولت‌ها را وادار به اقدام کند هر چند که از آن خبری نیست. به همین دلیل است که حالا می‌خواهیم دانشگاه های هر چه بیشتری به این تلاش بپیوندند.»

«فردریک هرمن»، رئیس این دانشگاه در واکنش به این تظاهرات گفت: « ما دانشگاهیان وظیفه نداریم مواضع سیاسی اتخاذ کنیم.»

انتهای پیام